Tembang Macapat


Tembang macapat jumlahnya ada 11, masing-masing mempunyai aturan dan watak yang berbeda-beda, yaitu :

No

Jenis Tembang

aturan

Watak

1.

Pucung

12u, 6a, 8i, 12a

Kendho tanpa greget saut kanggo ing carita kang sajak mung sakepenake, tanpa kamempengan.

2.

Maskumambang

12i, 6a, 8i, 8a

Nelangsa, kanggo medharake rasa pangrasa kang ngeres, nggreges, nalangsa karanta-ranta

3.

Gambuh

7u, 10u, 12i, 8u, 8o

Rumaket, kulina, kanggo medharake pitutur kang rada sereng merga wis keduga, lumrahe nganggo basa ngoko, basane wong kang wis kulina raket sesrawungane.

4.

Megatruh

12u, 8i, 8u, 8i, 8o

Sedhih kingkin kaworan nglokro, kanggo medharake rasa gegetun pungun-pungun, nelangsa karanta-ranta.

5.

Kinanthi

8u, 8i, 8a, 8i, 8a, 8i

Seneng, tresna, lan asih, kanggo medharake piwulang carita kang ngemu rasa asmara, gandrung-gandrung.

6.

Asmaradana

8i, 8a, 8e, 8a, 7a, 8u, 8a

Sedhih, sengsem, prihatin marga ketaman ing rasa asmara, kanggo ing carita kang medharake asmara.

7.

Mijil

10i, 6o, 10e, 10i, 6i, 6u

Wetuning rasa, kanggo medharake pitutur, uga kena kanggo carita gandrungan.

8.

Pangkur

8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i

Sereng, kanggo ing carita kang ngemu surasa sereng.

9.

Durma

12a, 7i, 6a, 7a, 8i, 5a, 7a

Galak, muntab, kanggo medharake rasaning ati kang nepsu utawa kanggo ing carita perang.

10.

Sinom

8a, 8i, 8a, 8i, 7i, 8u, 7a, 8i, 12a

Grapyak, renyah, kanggo sesorah, mituturi.

11.

Dhandanggula

10i, 10a, 8e, 7u, 9i, 7a, 6u, 8a, 12i, 7a

Luwes, resep, lumrahe kanggo bebuka, medharake piwulang, gandrungan, lan kanggo panutuping karangan kang sinawung ing tembang.

 (Padmosoekotjo, 1953:12)

31 comments:

  1. Cara baca kata "Macapat" itu macapat atau mocopat mbak, maaf masih awam

    ReplyDelete
    Replies
    1. untuk jawa tengah bagian barat,contoh Banyumas dan sekitarnya membacanya macapat,tapi kalau udah ketimur mocopat,cara membaca tergantung logat dari daerahnya,gitu

      Delete
    2. Tulisannya macapat tapi pelafalannya mocopat

      Delete
  2. Kenapa tiap-tiap tembang memiliki arti atau makna tersendiri

    ReplyDelete
  3. matur suwun untuk artikelnya,,
    Tembang Macapat menjadi salah satu lagu jawa yang berisi nasihat baik untuk kehidupan manusia :)

    ReplyDelete
  4. Matur suwun
    Nenekku dulu juga sering nyanyi tembang macapat, Beliau ahli banget, suaranya juga merdu. hemmh... aku jadi inget mbahku

    ReplyDelete
  5. untuk jawa bagian barat,contoh Banyumas dan sekitarnya macapat,tapi kalau udah ketimur mocopat,cara membaca tergantung logat dan daerahnya,gitu

    ReplyDelete
  6. Tuladhanya tembang sinom dong

    ReplyDelete
  7. Sangat bermanfaat.... Matur nuwun sanget
    :)

    ReplyDelete
  8. Sangat bermanfaat matur suwun

    ReplyDelete
  9. Suwun, sangat bermanfaat buat belajar

    ReplyDelete
  10. Sangat membantu thank you Putrialnasrum

    ReplyDelete
  11. terimakasih banyak berkat ini saya sukses mengerjakan tugas sekolah

    ReplyDelete
  12. Taekk Cok, solusi daring bikin darting

    ReplyDelete
  13. Apa wae gunane nyinaoni tembang macapat

    ReplyDelete
  14. Watak itu sama kayak ciri ciri ya?

    ReplyDelete
    Replies
    1. This comment has been removed by the author.

      Delete
  15. Replies
    1. Dipelajari lagi, kalo ada guru menjelaskan dipahami+diperhatiin, jangan main muluuuu

      Delete